انواع مختلفی از بیاختیاری ادرار وجود دارد. شایعترین آنها بیاختیاری استرسی و بیاختیاری فوریتی است.
بیاختیاری استرسی در اثر فشار روی شکم ایجاد میشود (مثلاً وقتی میخندید، سرفه میکنید، عطسه میکنید یا کارهای فیزیکی مانند ورزش یا بلند کردن اشیا انجام میدهید).
بیاختیاری فوریتی در اثر مثانه بیشفعال ایجاد میشود. این نوع بیاختیاری با «میل» شدید برای رفتن به دستشویی و نرسیدن به موقع به آن مشخص میشود.
بیاختیاری ادرار بسیار شایع است و میتواند از هر دو زن، یک نفر را تحت تأثیر قرار دهد (یا 30 تا 50 درصد). این اتفاق برای زنان در هر سنی رخ میدهد، اگرچه با افزایش سن احتمال آن بیشتر میشود.
بیاختیاری ادرار میتواند تأثیر زیادی بر کیفیت زندگی شما داشته باشد. بسیاری از زنان آن را آنقدر خجالتآور میدانند که به دنبال کمک پزشکی نمیروند، اما طیف وسیعی از درمانها وجود دارد که میتواند کمک کند.
چه چیزی باعث بیاختیاری ادرار میشود؟
ما همیشه نمیدانیم چه چیزی باعث بیاختیاری ادرار در یک زن خاص میشود. اگر فرزند داشتهاید و/یا یائسگی را پشت سر گذاشتهاید، به احتمال زیاد دچار بیاختیاری ادرار خواهید شد.
در دوران بارداری، وزن اضافی و تغییرات هورمونی، کف لگن شما - "تشکیل شده از" عضلات، رباطها و بافتهایی که مثانه شما را پشتیبانی میکنند - را ضعیف میکند. سپس کف لگن در طول زایمان با زور زدن و سپس پس از یائسگی، زمانی که بدن شما هورمون زنانه استروژن را که به قوی نگه داشتن کف لگن کمک میکند، کمتر تولید میکند، دوباره ضعیف میشود.
همچنین اگر موارد زیر را داشته باشید، احتمال ابتلا به بیاختیاری ادرار در شما بیشتر است:
- اغلب یبوست دارید و برای تخلیه رودههایتان به زور تلاش میکنید یا نمیتوانید آنها را به طور کامل یا به راحتی تخلیه کنید
- سابقه طولانی عادات بد مثانه (مثلاً رفتن به توالت «برای احتیاط»، زور زدن بیش از حد)
- افتادگی مثانه، رحم یا روده شما به داخل واژن افتاده و به مثانه فشار وارد میکند.
- بالای ۶۵ سال سن دارند
- سابقه ابتلا به بیماری که بر توانایی مغز در ارسال پیام به مثانه تأثیر میگذارد (مانند سکته مغزی، بیماری پارکینسون یا اماس)
- بینایی ضعیفی دارید، در حرکت یا استفاده از دستان خود مشکل دارید
- زوال عقل دارند.
بیاختیاری ادرار چگونه تشخیص داده میشود؟
پزشک محلی یا پزشک عمومی شما به احتمال زیاد:
- از شما در مورد سابقه سلامتیتان سوال بپرسد
- بدن خود را معاینه کنید
- از شما بخواهد سرفه کنید، عضلات لگن خود را به پایین فشار دهید یا سفت کنید.
ممکن است از شما بخواهند که یک دفترچه یادداشت مثانه داشته باشید تا مشخص شود چه نوع بیاختیاری ادراری دارید. این به معنای ثبت مواردی مانند میزان مایعاتی که مینوشید، تعداد دفعاتی که به توالت میروید و زمانهای نشت ادرار است. ممکن است شما را برای آزمایش یورودینامیک بفرستند تا علت بیاختیاری شما مشخص شود. این شامل قرار دادن لولههای کوچک در مثانه و مقعد شما و نظارت بر نحوه واکنش مثانه شما هنگام پر شدن از آب است.
بیاختیاری ادرار چگونه درمان میشود؟
نوع درمانی که دریافت خواهید کرد به موارد زیر بستگی دارد:
- نوع بیاختیاری ادراری که دارید
- چقدر شدید است
- سن، وضعیت سلامتی و سابقه پزشکی شما.
پزشک شما ممکن است شما را به یک فیزیوتراپیست سلامت زنان یا پزشکی که در مشکلات کف لگن زنان تخصص دارد (متخصص اورولوژی) ارجاع دهد. آنها ممکن است یک یا چند مورد از این گزینههای درمانی را توصیه کنند:
- تغییر سبک زندگی مانند کاهش وزن، ترک سیگار، خوردن فیبر بیشتر، نوشیدن آب بیشتر یا بلند کردن کمتر اجسام سنگین.
- داروهایی برای کمک به شل شدن عضلات مثانه، که نقش مهمی در بیاختیاری ادرار ناشی از فوریت دارند.
- فیزیوتراپی برای تقویت کف لگن، که از مثانه شما پشتیبانی میکند. یک فیزیوتراپیست میتواند یک برنامه ورزشی مخصوص لگن برای شما طراحی کند.
- جراحی برای حمایت یا «نگهداری» مثانه یا مجرای ادرار (لولهای که مثانه را به خارج از بدن متصل میکند). جراحی معمولاً فقط در صورتی در نظر گرفته میشود که دارو یا فیزیوتراپی موفقیتآمیز نبوده باشد.
- موفقیت درمان میتواند متفاوت باشد. اگرچه درمان ممکن است بیاختیاری شما را «درمان» نکند، اما همچنان میتواند به شما کمک کند تا با آن راحتتر زندگی کنید.