آی یو آی (IUI)، مخفف تلقیح داخل رحمی، یک تکنیک کمک باروری (ART) است که برای درمان ناباروری استفاده میشود. در این درمان، رحم به صورت مصنوعی با یک نمونه اسپرم فرآوری شده، که در اسپرمهای فعال با کیفیت بالا تغلیظ شده است، تلقیح میشود تا لقاح طبیعی در داخل رحم تسهیل شود (از این رو داخل رحمی نامیده میشود). هدف از درمان آی یو آی افزایش جمعیت اسپرمهایی است که در طول تخمکگذاری به لوله فالوپ میرسند و احتمال لقاح را افزایش میدهند.
در فرآیند لقاح طبیعی، اسپرم باید از طریق دهانه واژن به رحم و در نهایت به لوله فالوپ برسد، جایی که با تخمکها برخورد میکند و یک یا چند تخمک را بارور میکند. تخمک (های) بارور شده به رحم میرود و به جنین تبدیل میشود که برای رشد جنین روی دیواره رحم لانهگزینی میکند.
با این حال، اگر اسپرم نتواند به لولههای فالوپ برسد، اگر جمعیت آنها خیلی کم باشد، یا اگر تخمکگذاری انجام نشود و تخمک کافی وجود نداشته باشد، ممکن است اسپرم نتواند تخمک را بارور کند و باعث ناباروری شود.
در روش تلقیح داخل رحمی (IUI)، نمونه اسپرم فعال مستقیماً به داخل رحم تزریق میشود که باعث میشود اسپرم در زمان مناسب به تخمکها برسد. این فرآیند تلقیح مصنوعی، شانس بارداری طبیعی را افزایش میدهد.
چه زمانی درمان با روش آی یو آی توصیه میشود؟
فرض کنید یک زوج یا فرد دچار ناباروری است و حتی با کمک داروهای باروری نمیتواند به طور طبیعی باردار شود. در این صورت، درمان IUI برای زوج یا افراد در موارد زیر توصیه میشود:
- علت ناشناخته ناباروری
- اختلال تخمکگذاری (مثلاً سندرم تخمدان پلیکیستیک)
- آندومتریوز خفیف
- تعداد کم اسپرم و/یا تحرک پایین
- شکل و اندازه غیرطبیعی اسپرمها
- مشکل در انزال
- مشکلات دهانه رحم در زنان
- یک زوج نمیتوانستند رابطه جنسی داشته باشند
- زوجی که از اسپرم اهدایی برای بارداری استفاده میکنند
- زنان مجرد یا همجنس با اسپرم اهدایی
- اگر پدر مورد نظر اختلال ژنتیکی داشته باشد
آی یو آی برای همه عوامل ناباروری موثر نیست و اگر درمان حتی پس از چندین دوره نتواند به ناباروری کمک کند، درمان آی وی اف به بیماران توصیه میشود. به عنوان مثال، درمان آی وی اف برای زنان بالای ۳۵ سال موثرتر است؛ بنابراین، درمان آی یو آی به ندرت برای زنان مسنتر پیشنهاد میشود.
روش درمان IUI: راهنمای گام به گام
آی یو آی یک درمان ناباروری ساده، سریع و بدون درد است. دو درمان اساسی وجود دارد؛ آی یو آی با سیکل طبیعی و آی یو آی با داروهای تحریک تخمدان. در صورتی که زن تخمک گذاری خوبی داشته باشد، سیکل طبیعی آی یو آی پیشنهاد میشود. در غیر این صورت، روش جایگزین، آی یو آی با داروهای تخمک گذاری است.
تشخیص:
تمام کلینیکهای باروری، درمان را با تشخیص ناباروری آغاز میکنند. متخصص باروری، سابقه پزشکی شما را جویا میشود و شما و همسرتان را برای آزمایش خون، سونوگرافی ترانس واژینال و آنالیز مایع منی ارجاع میدهد. اگر شما و متخصص باروریتان بر اساس تشخیص به این نتیجه برسید که IUI انتخاب بهینهای برای درمان ناباروری شماست، مراحل زیر انجام میشود:
تحریک تخمدان
برای درمان IUI، یک زن باید تخمکهای سالم کافی برای لقاح تولید کند.
- داروهایی مانند کلومید یا لتروزول و گنادوتروپین (hCG) برای تحریک تخمدانها برای تولید چندین تخمک در طول تخمکگذاری استفاده میشوند.
- این دارو همچنین به پزشکان اجازه میدهد چرخه تخمکگذاری را کنترل و ردیابی کنند.
- حتی اگر برای درمان IUI یک چرخه طبیعی را دنبال میکنید ، پزشک چرخه تخمکگذاری شما را از طریق آزمایش خون و سونوگرافی پیگیری خواهد کرد.
- ممکن است برای تعیین دقیق دوره تخمک گذاری، چندین جلسه لازم باشد.
- شما باید مصرف دارو را در طول دوره قاعدگی خود شروع کنید. زمان تخمینی تخمک گذاری 10 تا 16 روز پس از شروع مصرف دارو است.
- وقتی پزشک زمان تخمکگذاری شما را تخمین زد، شما را به همراه همسرتان به کلینیک فرا میخواند تا نمونه مایع منی را برای روش IUI ارائه دهند.
جمعآوری نمونه اسپرم
- نمونه مایع منی در همان روز عمل IUI جمعآوری میشود زیرا مایع منی تازه حاوی اسپرم فعال زیادی است.
- پس از ۲۴ تا ۴۸ ساعت، اسپرمها معمولاً غیرفعال هستند و مرده در نظر گرفته میشوند.
- نمونه منی پردازش (شستشو) میشود؛ مایع منی و اسپرم غیرفعال دور ریخته میشوند. و نمونه اسپرم برای روش IUI با اسپرم فعال و با کیفیت بالا تغلیظ میشود.
- اگر شریک زندگی شما نتواند اسپرم ارائه دهد، اسپرم اهدایی میتواند برای استفاده یخزدایی شود.
روش تلقیح مصنوعی
روش نهایی تزریق اسپرم به داخل رحم است. روش تلقیح به صورت سرپایی در مطب پزشک شما، حوالی زمان تخمینی تخمک گذاری انجام میشود.
- معمولاً بدون درد است و نیازی به تجویز آرامبخش یا بیحسکننده ندارد.
- مانند آزمایش پاپ اسمیر، شما به پشت دراز میکشید و پاهایتان را باز میکنید.
- پزشک با استفاده از اسپکولوم، واژن را باز میکند تا دهانه رحم را بهتر ببیند.
- مایع اسپرم با استفاده از یک لوله کاتتر بلند از طریق دهانه رحم به داخل رحم تزریق میشود.
پس از عمل:
- بعد از تلقیح مصنوعی باید ۱۰ تا ۳۰ دقیقه استراحت کنید و میتوانید فعالیتهای عادی خود را ادامه دهید.
- معمولاً تعداد کمی از خانمها در طول و بعد از عمل، گرفتگی و ناراحتی خفیفی را تجربه میکنند.
- به مدت ۲ تا ۳ روز، باید از فعالیتهای جنسی خودداری کنید.
- نباید اجسام سنگین بلند کنید و ورزش های سبک انجام دهید.
- پس از انجام این روش، طرز فکر مثبت خود را حفظ کنید.
تست بارداری: تقریباً دو هفته پس از عمل آی یو آی میتوانید تست بارداری انجام دهید.
مزایای درمانهای IUI
- درمان IUI نسبت به سایر درمانهای باروری (مانند IVF) کمتهاجمیتر و مقرونبهصرفهتر است.
- درمان مشابه بارداری طبیعی است.
- روشی بدون درد است.
- دوره نقاهت ندارد.
- استرس کمتری دارد.
خطرات و عوارض درمان IUI؟
- لکه بینی و گرفتگی خفیف
- احتمال نادر عفونت
- بارداریهای چندگانه در درمان رایج هستند
- چرخههای قاعدگی از دست رفته، زیرا تخمکها فقط ۱۲ تا ۲۴ ساعت پس از تخمکگذاری برای لقاح مناسب هستند.
چه کسی کاندید مناسبی برای آی یو آی است؟
مانیا، هیپومانیا و افسردگی