بارداری با نارسایی زودرس تخمدان (POI)

تفاوت بین یائسگی و POI چیست؟

یائسگی اجتناب‌ناپذیر است؛ همه زنان معمولاً حدود ۴۵ تا ۵۵ سالگی وارد این مرحله می‌شوند و در این مدت، تخمدان‌های آنها تولید تخمک را متوقف کرده و قاعدگی متوقف می‌شود.

با این حال، تقریباً از هر ۱۰۰ زن، تخمدان‌های ۱ نفر قبل از رسیدن به ۴۰ سالگی با کمبود تخمک مواجه شده و از کار می‌افتند. گاهی اوقات، این اتفاق می‌تواند در اوایل دوران نوجوانی رخ دهد. این حالت از نظر پزشکی به عنوان نارسایی زودرس تخمدان یا نارسایی اولیه تخمدان (POI) توصیف می‌شود. در گذشته، به آن «یائسگی زودرس» یا «نارسایی زودرس تخمدان» می‌گفتند، اما این اصطلاحات دیگر استفاده نمی‌شوند.

یائسگی زودرس (POI) کاملاً مشابه یائسگی نیست. زنان مبتلا به POI جوان هستند، بنابراین اگر تخمک تولید کنند، احتمالاً کیفیت خوبی دارند و اگرچه تعداد تخمک‌های کمتری در تخمدان‌های خود دارند و تخمک‌گذاری نامنظمی دارند، اما امکان بارداری برای آنها وجود دارد. 

تشخیص POI بر اساس پریودهای نامنظم و آزمایش خون با افزایش FSH >25 در دو نوبت، با فاصله چهار هفته، انجام می‌شود.

بارداری با نارسایی زودرس تخمدان امکان‌پذیر است، اگرچه احتمال آن کمتر است.

چرا این اتفاق برای من افتاده است؟

زنان با حدود دو میلیون تخمک نارس به نام فولیکول‌های اولیه متولد می‌شوند که به طور مداوم کاهش می‌یابند تا زمانی که کمتر از ۱۰۰۰ عدد باقی بمانند. این زمانی است که یک زن وارد یائسگی می‌شود.

در زنان مبتلا به POI، کاهش فولیکول‌ها می‌تواند سریع‌تر اتفاق بیفتد، که این اتفاق در زنانی که سندرم X شکننده دارند رخ می‌دهد، یا ممکن است با تعداد کمتری فولیکول متولد شوند، که می‌تواند در سندرمی مانند سندرم ترنر اتفاق بیفتد. در برخی از زنان، این می‌تواند در خانواده ارثی باشد؛ حدود 10 تا 20 درصد از زنان سابقه خانوادگی یائسگی زودرس دارند.

به ندرت، این می‌تواند به دلیل اختلالات ایمنی باشد که به فولیکول‌های تخمدان آسیب می‌رسانند یا به غدد تولیدکننده هورمون‌های مورد نیاز برای پشتیبانی از عملکرد طبیعی تخمدان آسیب می‌رسانند، که در صورت ابتلای فرد به تیروئیدیت یا بیماری آدیسون می‌تواند اتفاق بیفتد.

شیمی‌درمانی و پرتودرمانی برای درمان سرطان نیز می‌توانند باعث POI شوند.

همچنین شواهدی وجود دارد که سیگار کشیدن باعث تخلیه سریع فولیکول‌ها شده و منجر به POI می‌شود، اگرچه رابطه علت و معلولی هنوز ثابت نشده است.

در بسیاری از موارد، ما دلایل توقف تولید تخمک توسط تخمدان‌های یک زن را نمی‌دانیم. 

در تعداد قابل توجهی از زنان، علت POI مشخص نیست و به عنوان «POI ناشناخته» توصیف می‌شود.

آیا می‌توان آن را معکوس کرد؟

متأسفانه، هیچ درمانی وجود ندارد که بتواند عملکرد تخمدان را پس از POI بازگرداند.

اگر کمبود استروژن درمان نشود، می‌تواند عوارضی مانند پوکی استخوان، بیماری قلبی و افسردگی ایجاد کند. برای جلوگیری از این موارد، توصیه می‌شود هورمون درمانی جایگزین (HRT) را در نظر بگیرید. برای کاهش خطر پوکی استخوان، زنان مبتلا به POI باید روزانه ۱۲۰۰ تا ۱۵۰۰ میلی‌گرم کلسیم عنصری و ۱۰۰۰ واحد بین‌المللی ویتامین D مصرف کنند.

در کمتر از ۵٪ موارد، تخمدان‌ها می‌توانند دوباره شروع به تولید تخمک کنند. با این حال، پیش‌بینی اینکه این اتفاق در چه کسی رخ خواهد داد، دشوار است. 

هیچ درمانی برای معکوس کردن نارسایی زودرس تخمدان (POI) در دسترس نیست. HRT برای جلوگیری از پوکی استخوان و بیماری قلبی تجویز می‌شود .

چگونه می‌توانم با وجود POI باردار شوم؟

بارداری طبیعی با وجود POI امکان‌پذیر است، اگرچه احتمال آن بسیار کم است.

زنان مبتلا به POI تخمک‌گذاری می‌کنند، فقط به طور نامنظم. اگر در حوالی زمان تخمک‌گذاری رابطه جنسی داشته باشند، ممکن است لقاح اتفاق بیفتد. با این حال، پیش‌بینی زمان تخمک‌گذاری یک زن به دلیل چرخه نامنظم دشوار است و بنابراین برنامه‌ریزی برای رابطه جنسی زمان‌بندی شده دشوار است.

هیچ مداخله پزشکی وجود ندارد که بتواند فعالیت تخمدان را افزایش داده و شانس بارداری را بالا ببرد.

اهدای تخمک بهترین گزینه درمانی برای زنان مبتلا به نارسایی زودرس تخمدان (POI) است.

هیچ درمانی برای افزایش فعالیت تخمدان در نارسایی زودرس تخمدان (POI) در دسترس نیست.

اهدای تخمک همچنان بهترین گزینه درمانی است.

آیا کلومیفن سیترات (کلومید) می‌تواند به نارسایی زودرس تخمدان کمک کند؟

متأسفانه، اثربخشی کلومید در POI نشان داده نشده است.

تحریک تخمدان‌ها با FSH را می‌توان امتحان کرد و در برخی موارد می‌تواند موفقیت‌آمیز باشد. با این حال، احتمال عدم پاسخ تخمدان‌ها به تحریک با FSH همچنان زیاد است.

من در مورد درمان‌های جدید مختلفی که برای زنان مبتلا به POI در دسترس است، شنیده‌ام.

برخی مراکز وجود دارند که تکنیک‌های جدیدتری مانند فعال‌سازی آزمایشگاهی (in vitro activation)، تکنیک فعال‌سازی میتوکندری، درمان با سلول‌های بنیادی و تزریق داخل تخمدانی پلاسمای غنی از پلاکت را ارائه می‌دهند.

با این حال، این درمان‌ها در مرحله آزمایشی هستند و هنوز به درمان‌های بالینی منظم تبدیل نشده‌اند.

گزینه‌های درمانی جدیدتر و متنوعی در دسترس هستند که هنوز در مرحله آزمایش هستند و هنوز به صورت بالینی مبتنی بر شواهد ارائه نشده‌اند .

درمان اهدای تخمک چگونه انجام می‌شود؟

برای انجام درمان IVF با تخمک‌های اهدایی، باید به یک کلینیک باروری ثبت‌شده مراجعه کنید. می‌توان از تخمک‌های تازه اهداکنندگان یا تخمک‌های منجمد از بانک‌های تخمک استفاده کرد. در کلینیک باروری لیستر، ما یک برنامه اهدای تخمک موفق اجرا می‌کنیم. می‌توانید اطلاعات بیشتری در مورد آن را  اینجا بیابید .

همچنین می‌توانید از کسی که می‌شناسید تخمک اهدا کنید. در این شرایط، کلینیک با بررسی سابقه پزشکی، ذخیره تخمک، سن و انجام آزمایش‌هایی برای رد بیماری‌های ژنتیکی یا عفونی، بررسی می‌کند که آیا آنها برای اهدای تخمک به شما مناسب هستند یا خیر.

تخمک‌ها با اسپرم اهداکننده یا شریک زندگی شما بارور می‌شوند و جنین حاصل به رحم شما منتقل می‌شود تا بتوانید بارداری را ادامه دهید.

طبق قانون بریتانیا، هر کودکی که از تخمک یا اسپرم اهدایی متولد شود، می‌تواند پس از ۱۸ سالگی نام و آدرس اهداکننده را پیدا کند. بنابراین توصیه می‌کنیم برای به حداقل رساندن هرگونه ناراحتی عاطفی، با هر کودکی در مورد ماهیت لقاح او صحبت کنید. در صورت نیاز، تیم‌های مشاوره‌ای در دسترس شما هستند. 

تخمک‌های اهدایی می‌توانند از یک اهداکننده ناشناس، تازه یا منجمد یا از یک اهداکننده شناخته‌شده باشند. تخمک‌های اهدایی با اسپرم یک اهداکننده یا شریک زندگی شما بارور می‌شوند و شما بارداری را ادامه داده و نوزاد را به دنیا خواهید آورد.

اگر از روش اهدای تخمک استفاده کنم، احتمال بارداری من چقدر است؟

درمان با اهدای تخمک بسیار موفقیت‌آمیز است و احتمال بارداری تقریباً ۵۰٪ است. با این حال، اگر به دنبال استفاده از تخمک‌های کسی هستید که می‌شناسید، بسته به سن و ذخیره تخمک آن شخص، ممکن است این احتمال کمتر باشد.

درمان با اهدای تخمک بسیار موفق است و میزان بارداری تقریباً 50٪ است.

آیا خطراتی برای بارداری وجود دارد؟

اگر به طور طبیعی باردار شوید، خطرات بارداری بیشتر از جمعیت عمومی نیست.

با این حال، درمان اهدای تخمک می‌تواند با خطر بالای پره اکلامپسی همراه باشد و یک بارداری پرخطر محسوب می‌شود. شما باید توسط واحدهای تخصصی زایمان تحت مراقبت قرار بگیرید. همیشه باید به تیم زایمان اطلاع دهید که از تخمک اهدایی استفاده کرده‌اید تا مراقبت‌های لازم را دریافت کنید.

بارداری پس از درمان اهدای تخمک، بارداری پرخطر محسوب می‌شود.