پیری بخش اجتنابناپذیری از زندگی است. روند طبیعی پیری با تغییرات جسمی و روحی همراه است. در حالی که پزشک ممکن است داروهای خاصی را برای مقابله با علائم مرتبط با تغییرات جسمی تجویز کند، اما اغلب برای درمان علائم ناشی از تغییرات روحی مجهز نیست. اینجاست که یک روانپزشک سالمندان وارد عمل میشود.
روانپزشکان سالمند، روانپزشکانی هستند که در تشخیص و درمان بیماریهای روانی افراد مسن بالای ۶۵ سال تخصص دارند. حوزه تخصصی روانپزشکی سالمندان معمولاً به عنوان روانپزشکی سالمندی، روانپزشکی سالمندی یا روانپزشکی سالمندی نیز شناخته میشود. روانپزشکان سالمند میتوانند در محیطهای مختلفی مانند مطب خصوصی، خانههای سالمندان، مراکز نگهداری سالمندان، مراکز بستری و مراکز مراقبت از جانبازان، به بیماران خود مراقبت ارائه دهند.
روانپزشکان سالمندی، مانند روانپزشکان غیرمتخصص، دارای مدرک دکترای پزشکی (MD) یا دکترای استئوپاتی (DO) هستند. روانپزشکان سالمندی 4 سال دوره رزیدنتی روانپزشکی عمومی و 1 سال آموزش تخصصی در روانپزشکی سالمندان را میگذرانند. در طول این دوره آموزشی تخصصی و رزیدنتی، روانپزشکان سالمندی در زمینههای مربوط به سالمندی و سلامت روان از جمله مراقبت از بیمار، دانش پزشکی، مهارتهای ارتباطی، یادگیری مبتنی بر عمل، حرفهایگری و شیوههای مبتنی بر سیستم آموزش میبینند. سپس آنها باید در آزمون صدور گواهینامه روانپزشکی عمومی هیئت روانپزشکی و مغز و اعصاب آمریکا (ABPN) قبول شوند . یک آزمون اضافی برای کسب گواهینامه به عنوان روانپزشک سالمندان نیز میتواند تکمیل شود، اما الزامی نیست.
برای مشاوره با روانپزشک سالمند در تهران اینجا کلیک کنید.
از آنجایی که روانپزشکان سالمندان دانش گستردهای در مورد پیری و سلامت روان دارند، قادر به تشخیص و درمان انواع اختلالات و علائم روانپزشکی سالمندان از جمله موارد زیر هستند:
- دشواری در کنار آمدن با تغییراتی که با افزایش سن همراه است
- استرس
- اضطراب
- آشفتگی
- بیخوابی
- مرگ و سوگواری
- افسردگی
- مشکلات حافظه
- سابقه خانوادگی زوال عقل
- روانگسیختگی
- درد مزمن
- بیماری پارکینسون
- مشکلات عاطفی مرتبط با اختلالات پزشکی (بیماریهای جسمی، دیابت، سکته مغزی)
وقتی صحبت از درمان بیماران سالمند میشود، روانپزشکان سالمندان روشی مشابه روانپزشکان عمومی دارند. آنها با مصاحبه با بیمار در مورد نگرانیهایش، داروهای فعلی و وجود بیماریهای پزشکی همزمان شروع میکنند. علاوه بر این، روانپزشکان سالمندان با اعضای خانواده مسئول مراقبت از بیمار سالمند نیز هماهنگ خواهند کرد. آنها احتمالاً با اعضای خانواده مصاحبه میکنند تا اطلاعات بیشتری در مورد سلامت روان بیمار کسب کنند.
در برخی موارد، مهارتهای شناختی بیمار ممکن است برای تعیین وجود اختلالات شناختی احتمالی ارزیابی شود. آزمون مختصر وضعیت ذهنی فولشتاین (MMSE) رایجترین آزمون استاندارد برای تشخیص اختلالات شناختی است. این آزمون حدود ۵ تا ۱۰ دقیقه طول میکشد. این آزمون توانایی بیمار را در ثبت و یادآوری اطلاعات، توجه، محاسبه، استفاده از زبان، پیروی از دستورات اولیه و جهتیابی میسنجد.
سپس یک برنامه درمانی بر اساس نگرانیهای بیمار، داروهای فعلی، شرایط پزشکی، مسائل خانوادگی، نگرانیهای اجتماعی و عوامل محیطی تدوین میشود. روانپزشکان سالمندان همچنین ممکن است با سایر متخصصان پزشکی برای نظارت و بهبود سلامت روان بیمار خود همکاری کنند. این برنامه درمانی همچنین با اعضای خانواده و/یا مراقبان به اشتراک گذاشته میشود تا اطمینان حاصل شود که بیمار به برنامه درمانی پیشنهادی پایبند است.
برای اکثر بیماران روانپزشکی سالمند، درمان معمولاً شامل رواندرمانی و/یا رواندارویی است. اغلب اوقات، بیمارانی که ترکیبی از هر دو را انجام میدهند، بهترین نتایج را میگیرند. رواندرمانی ، که بیشتر به عنوان گفتاردرمانی شناخته میشود، از نمایشدرمانی و هنردرمانی به عنوان روشهایی برای بهبود علائم استفاده میکند. برای اطلاعات بیشتر در مورد مزایای نمایشدرمانی، به «نمایشدرمانی برای جمعیت سالمندان» انجمن نمایشدرمانی آمریکای شمالی مراجعه کنید . رواندارویی بیشتر به عنوان مدیریت پزشکی شناخته میشود. داروها برای بیماران سالمند باید با دقت تجویز و مدیریت شوند تا علائم مشکلساز را کاهش دهند و در عین حال از عوارض جانبی مضر جلوگیری کنند.
اگرچه تغییرات جسمی و روحی بخش طبیعی از پیری هستند، اما با مراقبت صحیح از خود میتوان این تغییرات را آسانتر کرد. همانطور که فرد برای علائم جسمی به پزشک مراجعه میکند، برای علائم روانی نیز مراجعه به یک روانپزشک مجاز بسیار مهم است. با کمک یک روانپزشک سالمندان، مقابله با پیری و لذت بردن از سالهای طلایی بسیار آسانتر میشود.