20 درصد از زنان در طی یک سال حداقل یک کیست تخمدان عملکردی ایجاد می کنند، یعنی در نتیجه کار تخمدان ایجاد می شود و در عرض 4-8 هفته (حداکثر تا 6 ماه) ناپدید می شود.
اصطلاح "کیست های عملکردی" به این واقعیت اشاره دارد که آنها در اثر تغییرات هورمونی ایجاد می شوند که در طول چرخه قاعدگی رخ می دهد و اغلب در دوره باروری و کمتر در دوران یائسگی مشاهده می شود.
کیست های عملکردی تخمدان ها شامل یک کیست فولیکولی است که از فولیکولی که تخمک گذاری نکرده است و یک کیست جسم زرد (کیست لوتئال) - که از جسم زرد - جایی که تخمک گذاری انجام شده است، ایجاد می شود. چنین کیست هایی چیزی جز تشکیلات پر از مایع در تخمدان ها نیستند. آنها خوش خیم و وابسته به هورمون هستند.
برای درک مکانیسم بروز چنین کیست هایی، ابتدا لازم است به عملکرد چرخه قاعدگی طبیعی بازگشت.
در چرخه قاعدگی قبلی (MC)، به طور متوسط 3-11 فولیکول شروع به رشد می کند. از روز اول تا پنجم MC، چندین مورد از این فولیکولها (آنترال) به رشد خود ادامه میدهند (ما میتوانیم آنها را در سونوگرافی ببینیم)، برخی دیگر آترز میشوند (عقب میافتند و رشد نمیکنند). از روز پنجم تا نهم MC، یک فولیکول - غالب (به ندرت دو - و پس از آن احتمال حاملگی چند قلو وجود دارد) تا 10 میلی متر رشد می کند و رشد فولیکول های دیگر را سرکوب می کند و تا 22-18 میلی متر افزایش می یابد (قبل از تخمک گذاری). فولیکول). تحت تأثیر هورمون لوتئینیزه کننده (LH)، چنین فولیکولی با آزاد شدن تخمک می ترکد. و در محل فولیکول جسم زرد رنگی تشکیل می شود.
مکانیسم تشکیل کیست فولیکولی چیست؟
در پایان مرحله اول سیکل قاعدگی، معمولاً در روزهای سیزدهم تا چهاردهم تا پانزدهم سیکل قاعدگی، اندازه فولیکول به 18 تا 22 میلی متر می رسد. در این اندازه است که غده هیپوفیز هورمون لوتئینیزه کننده (LH) تولید می کند که به تخمدان سیگنال می دهد که تخمک گذاری کند. اگر LH به اندازه کافی تولید نشود (با استرس شدید، سرماخوردگی، به ویژه با افزایش دما، پرواز با تغییر آب و هوا، مصرف برخی داروها (داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی، گلوکوکورتیکواستروئیدها، آرام بخش ها) - پارگی فولیکول – (تخمکگذاری) انجام نمیشود، در حالی که فولیکول با مایعی به اندازه 3 سانتیمتر و بیشتر پر شده و به کیست فولیکولی تبدیل میشود.
همچنین اتفاق می افتد که به دلیل فشرده شدن غشای تخمدان (معمولاً تحت تأثیر مقدار اضافی تستوسترون در بدن زن)، غشای فولیکول در پاسخ به تأثیر LH پاره نمی شود و به یک کیست عملکردی تبدیل می شود. کیست های فولیکولار معمولاً پس از چند ماه بدون نیاز به هیچ درمانی ناپدید می شوند زیرا خود به خود حل می شوند.
و مکانیسم تشکیل کیست جسم زرد چگونه است؟
هنگامی که فولیکول پاره می شود و تخمک آزاد می شود، بدن زرد رنگی به جای آن تشکیل می شود. اگر خون رسانی و تخلیه لنف در آن مختل شود، این امر منجر به پر شدن با مایع یا خون، افزایش اندازه 3 سانتی متر یا بیشتر و تبدیل به کیست جسم زرد می شود.
کیست های جسم زرد همچنین می توانند در مراحل اولیه بارداری رخ دهند، به عنوان یک قاعده، زمانی که کمبود پروژسترون در بدن زن وجود دارد. به این ترتیب، بدن تلاش می کند تا حجم جسم زرد را به طور جبرانی افزایش دهد که منجر به تشکیل کیست می شود و می تواند به اندازه های بسیار قابل توجهی (بیش از 8 سانتی متر) برسد، اما تمایل دارد تا 12-14 خود به خود ناپدید شود. هفته بارداری با شروع تشکیل جفت. کیست های غیرعملکردی نیز وجود دارد که شایع ترین آنها عبارتند از: کیست های آندومتریوز که شکلاتی تیره دارند. محتوایی که به دلیل تجزیه خون درون آنها ایجاد می شود. کیستهای درموئیدی که از سلولهای منشا جنینی تشکیل میشوند ممکن است حاوی مو، دندان، غضروف و استخوان درون کیست باشند.
کیست عملکردی پیچیده - کیست هموراژیک.
شرایطی وجود دارد که پارگی کیست فولیکولی یا کیست جسم زرد همراه با خونریزی بیش از حد از عروق تخمدان به این کیست وجود دارد و سپس یک کیست هموراژیک تشکیل می شود. این امر بر اساس اصل آپوپلکسی (پارگی) کیست تخمدان به لومن خود کیست، به عنوان یک نوع عارضه آن اتفاق می افتد. اغلب این می تواند با درد شدید در زیر شکم همراه باشد. کیست های عملکردی می توانند به اندازه 10 سانتی متر یا حتی بیشتر رشد کنند. هر یک از این کیست ها ویژگی های سونوگرافی خاص خود را دارند که توسط آن پزشک آنها را تشخیص داده و تاکتیک های بعدی را تعیین می کند.
دلایل چیست؟ چرا کیست های عملکردی ایجاد می شوند؟
استرس، فعالیت بدنی بیش از حد، وزن اضافی، یا نوسانات شدید وزن، اختلال عملکرد غده تیروئید، افزایش سطح پرولاکتین (PRL)، مقدار بیش از حد آندروژن در بدن زن (منشا تخمدانی و آدرنال). مهر و موم شدن غشای تخمدان در برابر پس زمینه فرآیندهای التهابی در لگن یا پس از جراحی روی تخمدان ها در گذشته. همچنین مصرف برخی داروها می تواند منجر به تشکیل کیست های عملکردی شود. مثلا سیترامون.