سلامت روان نوجوانان

از هر شش نفر، یک نفر در سن ۱۰ تا ۱۹ سالگی است. نوجوانی دورانی منحصر به فرد و سازنده است. تغییرات جسمی، عاطفی و اجتماعی، از جمله قرار گرفتن در معرض فقر، سوءاستفاده یا خشونت، می‌تواند نوجوانان را در برابر مشکلات سلامت روان آسیب‌پذیر کند. محافظت از نوجوانان در برابر ناملایمات، ارتقای یادگیری اجتماعی-عاطفی و رفاه روانی و تضمین دسترسی به مراقبت‌های سلامت روان برای سلامت و رفاه آنها در دوران نوجوانی و بزرگسالی بسیار مهم است.

در سطح جهانی، تخمین زده می‌شود که از هر هفت نفر (14.3٪) از افراد 10 تا 19 ساله، یک نفر دچار مشکلات سلامت روان است  (1) ، با این حال این مشکلات تا حد زیادی ناشناخته و درمان نشده باقی می‌مانند.

نوجوانانی که دارای مشکلات سلامت روان هستند، به ویژه در برابر طرد اجتماعی، تبعیض، انگ اجتماعی (که بر آمادگی آنها برای درخواست کمک تأثیر می‌گذارد)، مشکلات تحصیلی، رفتارهای پرخطر، بیماری‌های جسمی و نقض حقوق بشر آسیب‌پذیر هستند.

عوامل تعیین‌کننده سلامت روان

نوجوانی دوره‌ای حیاتی برای ایجاد عادات اجتماعی و عاطفی است که برای سلامت روان مهم هستند. این عادات شامل اتخاذ الگوهای خواب سالم؛ ورزش منظم؛ توسعه مهارت‌های مقابله، حل مسئله و بین فردی؛ و یادگیری مدیریت احساسات می‌شود. محیط‌های محافظتی و حمایتی در خانواده، مدرسه و جامعه وسیع‌تر مهم هستند.

عوامل متعددی بر سلامت روان تأثیر می‌گذارند. هرچه نوجوانان در معرض عوامل خطر بیشتری قرار گیرند، تأثیر بالقوه آن بر سلامت روان آنها بیشتر خواهد بود. عواملی که می‌توانند در دوران نوجوانی به استرس کمک کنند شامل قرار گرفتن در معرض ناملایمات، فشار برای همرنگ شدن با همسالان و کاوش هویت است. تأثیر رسانه‌ها و هنجارهای جنسیتی می‌تواند اختلاف بین واقعیت زندگی یک نوجوان و برداشت‌ها یا آرزوهای او برای آینده را تشدید کند. سایر عوامل تعیین‌کننده مهم شامل کیفیت زندگی خانگی و روابط آنها با همسالان است. خشونت (به ویژه خشونت جنسی و قلدری)، فرزندپروری خشن و مشکلات شدید و اجتماعی-اقتصادی، خطرات شناخته شده‌ای برای سلامت روان هستند.

برخی از نوجوانان به دلیل شرایط زندگی، انگ اجتماعی، تبعیض یا محرومیت، یا عدم دسترسی به حمایت و خدمات باکیفیت، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به بیماری‌های روانی هستند. این موارد شامل نوجوانانی می‌شود که در محیط‌های بشردوستانه و آسیب‌پذیر زندگی می‌کنند؛ نوجوانانی که مبتلا به بیماری‌های مزمن، اختلال طیف اوتیسم، معلولیت ذهنی یا سایر بیماری‌های عصبی هستند؛ نوجوانان باردار، والدین نوجوان یا کسانی که در ازدواج‌های زودهنگام یا اجباری هستند؛ کودکان یتیم؛ و نوجوانانی از اقلیت‌های قومی یا جنسی یا سایر گروه‌های مورد تبعیض.

اختلالات عاطفی

اختلالات عاطفی در بین نوجوانان شایع است. اختلالات اضطرابی (که ممکن است شامل وحشت یا نگرانی بیش از حد باشد) شایع‌ترین اختلال در این گروه سنی است و در بین نوجوانان مسن‌تر بیشتر از نوجوانان جوان‌تر دیده می‌شود. تخمین زده می‌شود که 4.1٪ از نوجوانان 10 تا 14 ساله و 5.3٪ از نوجوانان 15 تا 19 ساله دچار اختلال اضطرابی هستند (1) . تخمین زده می‌شود که افسردگی در بین 1.3٪ از نوجوانان 10 تا 14 ساله و 3.4٪ از نوجوانان 15 تا 19 ساله رخ می‌دهد (1) . افسردگی و اضطراب برخی از علائم مشابه، از جمله تغییرات سریع و غیرمنتظره در خلق و خو را دارند.

اختلالات اضطرابی و افسردگی می‌توانند عمیقاً بر حضور در مدرسه و انجام تکالیف تأثیر بگذارند. گوشه‌گیری اجتماعی می‌تواند انزوا و تنهایی را تشدید کند. افسردگی می‌تواند منجر به خودکشی شود.

اختلالات رفتاری

اختلالات رفتاری در بین نوجوانان خردسال بیشتر از نوجوانان بزرگتر شایع است. اختلال بیش فعالی کمبود توجه (ADHD)، که با مشکل در توجه و/یا فعالیت بیش از حد و عمل بدون توجه به عواقب مشخص می‌شود، در بین 2.7٪ از نوجوانان 10 تا 14 ساله و 2.2٪ از نوجوانان 15 تا 19 ساله  رخ می‌دهد (1) . اختلال سلوک (شامل علائم رفتار مخرب یا چالش برانگیز) در بین 3.3٪ از نوجوانان 10 تا 14 ساله و 1.8٪ از نوجوانان 15 تا 19 ساله رخ می‌دهد  (1) . اختلالات رفتاری می‌توانند بر آموزش نوجوانان تأثیر بگذارند و خطر رفتار مجرمانه را افزایش دهند.

اختلالات خوردن

اختلالات خوردن، مانند بی‌اشتهایی عصبی و پرخوری عصبی، معمولاً در دوران نوجوانی و جوانی بروز می‌کنند. اختلالات خوردن شامل رفتارهای غیرطبیعی در خوردن و مشغولیت ذهنی با غذا است که در بیشتر موارد با نگرانی در مورد وزن و شکل بدن همراه است. دختران بیشتر از پسران تحت تأثیر قرار می‌گیرند. اختلالات خوردن می‌توانند بر سلامت جسمی تأثیر بگذارند و اغلب با افسردگی، اضطراب و اختلالات مصرف مواد مخدر همراه هستند. این اختلالات در حدود 0.1٪ از افراد 10 تا 14 ساله و 0.4٪ از افراد 15 تا 19 ساله رخ می‌دهد (1). این اختلالات با خودکشی مرتبط هستند. بی‌اشتهایی عصبی می‌تواند منجر به مرگ زودرس شود، که اغلب به دلیل عوارض پزشکی یا خودکشی است و میزان مرگ و میر بالاتری نسبت به سایر اختلالات روانی دارد.

روان‌پریشی

شرایطی که شامل علائم روان‌پریشی هستند، معمولاً در اواخر نوجوانی یا اوایل بزرگسالی بروز می‌کنند. علائم می‌توانند شامل توهم یا هذیان باشند. این تجربیات می‌توانند توانایی نوجوان را در مشارکت در زندگی روزمره و آموزش مختل کنند و اغلب منجر به انگ اجتماعی یا نقض حقوق بشر شوند. اسکیزوفرنی در 0.1٪ از افراد 15 تا 19 ساله رخ می‌دهد (1) .

خودکشی و خودآزاری

خودکشی سومین علت اصلی مرگ و میر در نوجوانان و جوانان (15 تا 29 سال) است  (2) . عوامل خطر خودکشی چند وجهی هستند و شامل مصرف مضر الکل، سوءاستفاده در دوران کودکی، انگ اجتماعی علیه کمک خواهی، موانع دسترسی به مراقبت و دسترسی به وسایل خودکشی می‌شوند. رسانه‌های دیجیتال، مانند هر رسانه دیگری، می‌توانند نقش مهمی در تقویت یا تضعیف تلاش‌های پیشگیری از خودکشی داشته باشند.

رفتارهای پرخطر

بسیاری از رفتارهای پرخطر برای سلامتی، مانند مصرف مواد یا رفتارهای پرخطر جنسی، در دوران نوجوانی شروع می‌شوند. رفتارهای پرخطر می‌توانند یک استراتژی بی‌فایده برای مقابله با مشکلات عاطفی باشند و می‌توانند به شدت بر سلامت روانی و جسمی نوجوان تأثیر بگذارند.

جوانان به ویژه در برابر ایجاد الگوهای مضر مصرف مواد که می‌توانند در طول عمر ادامه یابند، آسیب‌پذیر هستند. در سال 2019، شیوع مصرف الکل در بین افراد 15 تا 19 ساله در سراسر جهان بالا (22٪) بود و تفاوت‌های جنسیتی بسیار کمی وجود داشت و افزایش مصرف در برخی مناطق را نشان می‌داد (3).

مصرف دخانیات و حشیش از نگرانی‌های دیگر است. بسیاری از سیگاری‌های بزرگسال اولین سیگار خود را قبل از سن 18 سالگی کشیده‌اند. در سال 2022، شیوع مصرف حشیش در بین نوجوانان در سطح جهان بیشتر از بزرگسالان بود (به ترتیب 5.5 درصد در مقایسه با 4.4 درصد) (4).

ارتکاب خشونت یک رفتار پرخطر است که می‌تواند احتمال افت تحصیلی، آسیب‌دیدگی، مشارکت در جرم یا مرگ را افزایش دهد. خشونت بین فردی در سال 2021 در میان علل اصلی مرگ نوجوانان بزرگتر قرار گرفت  (1) .

ترویج و پیشگیری

مداخلات ارتقای سلامت روان و پیشگیری با هدف  تقویت ظرفیت فرد برای تنظیم احساسات، افزایش جایگزین‌هایی برای رفتارهای پرخطر، ایجاد تاب‌آوری برای مدیریت موقعیت‌های دشوار و ناملایمات و ترویج محیط‌ها و شبکه‌های اجتماعی حمایتی انجام می‌شود.

این برنامه‌ها نیازمند رویکردی چندسطحی با پلتفرم‌های ارائه متنوع -  برای مثال، رسانه‌های دیجیتال، مراکز مراقبت‌های بهداشتی یا اجتماعی، مدارس یا جامعه - و استراتژی‌های متنوع برای دسترسی به نوجوانان، به ویژه آسیب‌پذیرترین آنها هستند.

تشخیص و درمان زودهنگام

رسیدگی به نیازهای نوجوانان مبتلا به بیماری‌های روانی بسیار مهم است. اجتناب از بستری شدن در مراکز درمانی و پزشکی‌سازی بیش از حد، اولویت دادن به رویکردهای غیردارویی و احترام به حقوق کودکان مطابق با کنوانسیون حقوق کودک سازمان ملل متحد و سایر اسناد حقوق بشر، برای سلامت روان نوجوانان کلیدی است.